De oervorm van het schaken is duizenden jaren oud, waardoor er niet veel bekend is over het ontstaan en de vroegste geschiedenis. Het woord schaak is afkomstig van het Perzische woord shãh, dat koning betekent. Ook het woord mat is Perzisch (maata), dat versteld raken betekent. Halverwege de twintigste eeuw werd geopperd dat het schaakspel mogelijk uit China stamt. Recentelijk gaan er weer stemmen op die de oorsprong van het schaakspel daar of in Oezbekistan plaatsen.